Justowanie tekstu – definicja i zastosowanie

Justowanie jest techniką formatowania tekstu, która polega na wyrównaniu jego linii do obu marginesów – lewego i prawego. Takie formatowanie sprawia, że każda linijka tekstu ma identyczną długość, co zapewnia tekstu uporządkowany i formalny wygląd. Justowanie jest szczególnie cenione w środowiskach, gdzie estetyka tekstu jest równie ważna co treść, takich jak książki, czasopisma, gazety, czy formalne dokumenty.

Tekst wyjustowany wydaje się być bardziej formalny i zwykle jest preferowany w materiałach, które mają być drukowane lub występować w formacie PDF. W przemyśle wydawniczym jest to technika, która od wieków jest wykorzystywana do nadawania publikacjom elegancji. Justowanie poprawia nie tylko estetykę bloków tekstu, ale również może przyczyniać się do lepszego zarządzania przestrzenią na kartce papieru, pozwalając na maksymalne wykorzystanie dostępnej szerokości.

Jednak w przypadku stron internetowych sprawa ma się całkiem inaczej. Projektowanie treści cyfrowych ma inne wymagania i stawia przed projektantami inny zestaw wyzwań. Chociaż justowanie może być użyteczne w niektórych kontekstach cyfrowych, jak w e-książkach czy PDF-ach, gdzie format strony jest z góry określony i niezmienny, to jednak w projektowaniu stron internetowych justowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Dlaczego nie warto justować tekstu na stronie www

Problemy z czytelnością i wpływ na UX (doświadczenia użytkownika): O ile w książkach i druku justowanie może zwiększać czytelność i estetykę tekstu, o tyle w kontekście stron internetowych sytuacja wygląda całkiem inaczej. Użytkownicy internetu często „skanują” content strony w poszukiwaniu szybkich informacji, a nie czytają ich od deski do deski. Tekst wyjustowany, ze względu na nierównomierny rozkład odstępów między słowami, może utrudniać szybkie przyswajanie informacji, powodować zmęczenie wzroku i końcowo zniechęcić użytkownika do dalszego przeglądania strony.

Problem adaptacji do różnych urządzeń (responsywność): W dobie responsive web design, gdzie strony internetowe są przeglądane na szerokiej gamie urządzeń mobilnych z różnymi rozmiarami ekranów, justowanie tekstu może być problematyczne. Tekst, który jest justowany na szerokim ekranie komputera, może wyglądać zupełnie inaczej na ekranie telefonu komórkowego, często prowadząc do nienaturalnych przerw i złego rozkładu słów. To z kolei może negatywnie wpłynąć na doświadczenia użytkowników, gdyż strona wymaga ciągłego przewijania i dostosowywania, aby treść była w ogóle czytelna i zrozumiała.

Zwróć uwagę na poniższy przykład — tekst po zmniejszeniu rozmiaru „rozlewa się”, gdyż poszczególne słowa nie mieszczą się w wyznaczonej linii ze względu na brak przestrzeni.

Wpływ na prędkość czytania i zrozumienie tekstu: Justowanie nie tylko wpływa na estetyczny aspekt tekstu, ale również może utrudniać czytanie i zrozumienie przekazywanych treści. Badania wykazują, że tekst wyrównany do lewej strony z nierównym prawym marginesem pomaga czytelnikowi w orientacji w tekście i przyczynia się do szybszego czytania. Przestrzenie występujące w justowanym tekście mogą zaburzać naturalny rytm czytania i sprawiać, że zrozumienie tekstu staje się trudniejsze. Ponadto trudności z czytaniem takich tekstów doświadczają również osoby z dysleksją. Nieregularne odstępy między słowami mogą powodować dodatkowe wyzwanie dla osób z zaburzeniami czytania, ponieważ wprowadzają one element dezorganizacji wizualnej, który może zakłócać proces przyswajania tekstu.

Problemy techniczne: Justowanie tekstu na stronach internetowych wiąże się z dodatkowymi wyzwaniami technicznymi. Przeglądarki internetowe interpretują justowanie w różny sposób, co może prowadzić do niespójności w wyświetlaniu strony na różnych urządzeniach i w różnych przeglądarkach. Dla deweloperów i designerów może to oznaczać konieczność poświęcenia dodatkowego czasu na rozwiązywanie problemów związanych z wyglądem tekstu na różnych platformach, co nie zawsze jest wykonalne lub opłacalne.

SEO i justowanie tekstu: Warto również zauważyć, że czytelność tekstu ma wpływ na optymalizację pod wyszukiwarki (SEO). Strony, które są przyjazne dla użytkownika i łatwe do przeczytania, są częściej odwiedzane, co przekłada się na lepsze pozycjonowanie. Justowanie tekstu, które obniża czytelność, może niekorzystnie wpłynąć na odbiór strony przez użytkowników, a co za tym idzie, na jej pozycję w wynikach wyszukiwania.

Dobre praktyki w formatowaniu tekstów na stronie internetowej

Wyrównanie do lewej krawędzi: Wyrównanie do lewej to standardowa praktyka w przypadku stron internetowych. Ułatwia to czytanie, ponieważ każda linia zaczyna się w tym samym miejscu, co pozwala oczom użytkownika łatwo przejść z jednej linii do następnej. To naturalnie naśladuje sposób, w jaki ludzie czytają w wielu językach i jest przyjazne dla osób z dysleksją.

Zwiększanie interlinii: Interlinia, czyli odstęp między liniami tekstu, ma istotny wpływ na czytelność. Zbyt ciasne linie mogą się zlewać, podczas gdy zbyt luźne mogą rozpraszać. Optymalna interlinia pozwala na łatwe śledzenie tekstu i może znacząco poprawić czytelność.

Ograniczenie długości linii: Optymalna długość linii dla komfortu czytania online to między 50 a 60 znaków. Krótsze linie ułatwiają skanowanie tekstu i zwiększają szybkość czytania.

Wykorzystanie pogrubień i wyróżnień: Używanie pogrubień lub kursywy do wyróżnienia kluczowych słów czy fraz może pomóc w przekazaniu hierarchii informacji i zwróceniu uwagi użytkownika na najważniejsze elementy treści.

Użycie punktorów i numeracji: Listy punktowane i numerowane przyczyniają się do lepszego porządkowania treści, ułatwiając użytkownikom szybkie zrozumienie struktury i znalezienie interesujących ich informacji.

Stosowanie odpowiedniego odstępu między akapitami: Adekwatne odstępy między akapitami mogą znacząco poprawić klarowność tekstu, umożliwiając oczom chwilę odpoczynku i wizualne oddzielenie różnych myśli lub sekcji.

Wybór właściwej czcionki: Należy wybierać czcionki zaprojektowane z myślą o jak najlepszej czytelności na urządzeniach. 

Podsumowanie: Czy justowanie tekstu na stronie internetowej jest dobrym pomysłem?

Jak już zapewne wiesz po przeczytaniu tego krótkiego artykułu, justowanie tekstu na stronie internetowej może wydawać się estetycznie atrakcyjne, ale nie jest to najlepszy wybór z punktu widzenia użytkownika odwiedzającego witrynę internetową. Kiedy bierzesz się za projektowanie strony internetowej, warto mieć na uwadze, że to, co sprawdza się na papierze, niekoniecznie będzie miało zastosowanie na ekranie laptopa lub smartfonu.

Pamiętaj, że kiedy ktoś przegląda internet, przeważnie chce znaleźć to, czego szuka, szybko i bez zbędnych komplikacji. Właśnie dlatego bloki tekstowe ułożone na całej szerokości strony mogą nieco utrudniać życie — zamiast pomagać w przyswajaniu treści, mogą sprawiać, że skanowanie strony wzrokiem staje się mniej intuicyjne. Dodatkowo strony internetowe są wyświetlane na różnorodnych urządzeniach z różną rozdzielczością ekranu, co może powodować, że justowanie tekstu generuje nieprzewidywalne i niejednokrotnie niepożądane efekty.

Pamiętaj, że najważniejsze jest doświadczenie użytkownika. Tekst na stronie internetowej powinien być przystępny, łatwy do przeczytania i skanowania. Dlatego często preferowaną praktyką jest wyrównanie tekstu do lewej, co sprzyja szybkiemu przyswajaniu informacji.

Podejmując decyzje projektowe, zawsze zastanów się, co najlepiej służy twojemu odbiorcy. Przyjazne użytkownikowi podejście do projektowania stron internetowych nie tylko poprawi ich doświadczenia, ale też może przekładać się na zwiększenie zaangażowania, obniżenie współczynnika odrzuceń i, ostatecznie, na wzrost zysków. Dlatego istotne jest, by zwracać uwagę na to, co naprawdę działa w internecie, zamiast kurczowo trzymać się starych reguł i wyglądu, który przywędrował do nas prosto z czasów, kiedy teksty lądowały głównie na papierze.

Myślisz o własnej stronie internetowej? Kluczem jest wybór agencji, która nie tylko projektuje z wyczuciem estetyki, ale też z głębokim zrozumieniem oczekiwań tych, którzy będą jej używać – Twoich przyszłych odwiedzających.

Śmiało skorzystaj z bezpłatnej konsultacji, podczas której razem przyjrzymy się Twoim potrzebom i sprawdzimy, jak najlepiej możemy wesprzeć Twój internetowy debiut.